Alcoholgebruik kost de Nederlandse samenleving jaarlijks zo'n 2,3 tot 2,9 miljard euro. Dat blijkt uit een uitvoerige kosten-batenanalyse die het RIVM vandaag publiceert. In opdracht van het ministerie van VWS zijn ook drie mogelijke beleidsmaatregelen doorgerekend die de kosten van alcoholgebruik kunnen terugdringen.
Kosten
De totale kosten bedroegen in peiljaar 2013 8,1 miljard. Als de baten (5,5 miljard) daarvan worden afgetrokken, blijft bovengenoemd bedrag over. Vroegtijdige sterfgevallen zijn met 2,1 miljard euro verantwoordelijk voor de grootste kostenpost. Jaarlijks overlijden er bijvoorbeeld drieduizend Nederlanders aan alcoholgerelateerde kanker. Productiviteitsverliezen zijn met 1,9 miljard de tweede grote kostenpost. Met name de tien uren per jaar waarin Nederlanders verminderde productiviteit op hun werk leveren ten gevolge van alcohol, zorgen hiervoor. Verlies van kwaliteit van leven stelt het RIVM op 1,1 miljard. Ook de inzet van politie en justitie (1,5 miljard), kosten als gevolg van verkeersongevallen (1 miljard) en zorgkosten (0,4 miljard) drukken stevig op de rijksbegroting. Dat de netto uitgaven aan zorg relatief laag zijn, komt volgens het RIVM door de positieve effecten van matig alcoholgebruik op hart- en vaatziekten en diabetes type II, wat 872 miljoen aan potentiële ziektekosten zou besparen.
Baten
Het lijstje met baten is een stukje korter en bestaat met name uit wat het RIVM het 'consumentensurplus' noemt: het geluksgevoel dat veel consumenten aan alcohol overhouden. Andere baten zijn het bedrag dat ondernemers verdienen aan alcoholproducten (700 miljoen) en een miljard aan accijns dat jaarlijks in de schatkisten verdwijnt.
Beleidsmaatregelen
In opdracht van het ministerie van VWS zijn ook drie mogelijke beleidsmaatregelen doorgerekend die de kosten van alcoholgebruik kunnen terugdringen: een verdubbeling van de accijnzen, een kwart minder verkooppunten en een totaalverbod op alcoholreclame. De verhoging van de belasting op alcohol zou jaarlijks bijna een miljard opleveren, de andere maatregelen respectievelijk 200 en 140 miljoen euro per jaar.
Onderzoek
Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en uitgevoerd in samenwerking met Ecorys, Trimbos-instituut en Universiteit Maastricht. De uitkomsten van het onderzoek leveren een bijdrage aan de beleidsdiscussie over de evaluatie van de Drank- en Horecawet (DHW). Het is de eerste keer dat de kosten en opbrengsten van alcoholgebruik in Nederland zo grondig in beeld zijn gebracht. KPMG verrichtte in 2001 de enige andere, enigszins vergelijkbare studie naar de Nederlandse situatie. In dit onderzoek zijn de kosten van alcoholgebruik echter veel gedetailleerder uitgewerkt.
Datum: 03/10/2016
LEES MEER...