Bovenstaande tekst zong Johnny Hoes in 1968, ‘We drinken tot we zinken’ was een grote hit. Ondanks mijn jeugdige leeftijd zong ik het uit volle borst mee. Alcohol nuttigen hoort er immers bij - het ophemelen van de godendrank is een wijdverbreid verschijnsel.

Wij zouden het een schande vinden en een verbod eisen als de jonge Hazes morgen het nummer ‘Snuiven bij het spareribs kluiven’ of ‘Geef je pa mdma in zijn gele vla’ uit zou brengen. Dat gaat ons veel te ver.

Hoe komt het dan toch dat we zo makkelijk omgaan met het gebruik, zelfs misbruik, van alcohol? Dat we er nog massaal van overtuigd zijn dat het alleen mét alcohol gezellig wordt? Nederland kent veel zware drinkers. Het kost onze samenleving enorm veel leed, enorm veel geld ook. Van de ongeveer dertien miljoen Nederlanders boven de achttien drinkt iets meer dan de helft regelmatig alcohol. Tien procent daarvan zijn overmatige, zware drinkers. Dat zijn enorme aantallen, en vaak gaat het om jongeren. Het schijnt onze samenleving zo’n 2,5 miljard euro per jaar te kosten aan sterfgevallen, productie-uitval en justitie-inzet.

In het groepsgesprek met gedetineerden hoor ik het wekelijks: ‘Ik twijfel.’ Hoewel  alcohol voor velen van hen de reden van terugval en detentie is, twijfelen ze er vaak aan of stoppen met drinken wel noodzakelijk is. De familie, en dat helpt ook niet mee, roept in koor: ‘hou het bij blowen en een biertje, jongen, en blijf van die rotzooi af.’ Ze beseffen niet dat alcohol, als het al niet de grote boosdoener zelf is, de aanzet geeft om wat makkelijker met je regels om te gaan. De eerste week lukt het, twee à drie biertjes, gezellig, zie je wel dat ik het kan. Het zelfvertrouwen groeit, de alcoholconsumptie stijgt. De derde week is cocaïne nodig om je zelfvertrouwen nog op peil te houden.

In het groepsgesprek geef ik de tip om met zijn arts te praten over het middel Refusal, dat onderhuids ingebracht kan worden. Dit zorgt ervoor dat de man bij het nuttigen van alcohol ziek wordt en het dus wel laat. ‘Nee,’ zegt hij. ‘Mijn vriendin wil het niet, want stel je voor als de kok in het restaurant met wijn gekookt heeft…’

Wat is dat toch: onze adoratie van alcohol?