Op een feestje aanbeland met rondom mij heen veel onbekende mensen werd ik aangesproken door een jongeman. ‘Zeg, jij werkt toch in de gevangenis?’ vroeg hij. ‘Ja’ antwoorde ik, al lichtelijk op mijn hoede.
‘Enne, pak je ze wel stevig aan? Zo af en toe een pak slaag kan wonderen doen hoor, dan leren ze het wel af!’. ‘Nou, nee’ was mijn antwoord. ‘De rechter straft, ik ben naast bewaker vooral mentor, begeleider, vraagbaak en coach.’ ‘Ik probeer hen te helpen zodat ze, ondanks alles, hun leven gaat beteren.’ Nog wat namompelend over luxehotels en doorgeschoten pampergedrag, vertrok hij weer naar elders.
Als werker in de gevangenis doe je het eigenlijk nooit goed. De maatschappij vindt het allemaal maar slap gedoe: te licht gestraft, de slechte jeugd of laag IQ is te veel bepalend in die viersterren omgeving. De gedetineerde is ook boos en teleurgesteld omdat ik zijn vrijheden, identiteit en waarde afneem en daar nauwelijks iets voor terug geef.
Had hij het maar niet moeten doen. Hij heeft er zelf voor gekozen, want het risico kende hij maar al te goed. Hij is zelf met die drugs begonnen, dan kan hij er zelf toch ook mee ophouden. Hij is toch geen kind meer?
‘Hoe langer we hem straffen, hoe langer we hem niet meer zien’ is een veel voorkomende wens van de gedachte. Het slachtoffer heeft immers ook levenslang. Leren van je fouten en vervolgens een nieuwe kans krijgen met de steun van mensen die om je geven, is nagenoeg verdwenen.
Ik sta nog altijd bij het standpunt dat de wijze hoe een land omgaat met zijn gedetineerden veel zegt over de mate van beschaving in datzelfde land. Fouten afstraffen en vervolgens een omgeving creëren waarin het haast onmogelijk is om daar niet nog beschadigder uit te komen, is helaas heel normaal geworden. Erachter komen dat na beëindiging van een detentie je door de maatschappij volledig afgeschreven bent ook. Toch steek ik de hand ook in eigen boezem. Het feit dat zo weinig mensen weten wat er daadwerkelijk in en na een detentie gebeurt, ligt niet aan diezelfde mensen, maar aan de wijze waarop we hen van kennis voorzien.
Maar dat de huidige aanpak het aantal slachtoffers in de toekomst zal vergroten, is voor mij duidelijk. Daar zou ik me als beschaafd land echt voor schamen.
LEES MEER...