Sinds de opkomst van de online gokmarkt in 2021 zijn meer mensen gaan gokken dan dat de overheid gedacht had. Uit interne documenten van het ministerie van Justitie en Veiligheid komt naar voren dat de gokindustrie zich al jaren verzet tegen strengere reclameregels, zelfs voordat de gokbedrijven online aan de slag gingen.

Regels zijn er niet
De Nederlandse Loterij (het bedrijf achter Toto) vraagt om meer ruimte om bekende personen in hun reclames te gebruiken. In het originele wetsvoorstel staat dat ze dit willen beperken om voornamelijk jongeren te beschermen. Deze beperking heeft het nieuwe wetsvoorstel niet gehaald, ondanks de waarschuwingen van de verslavingszorg. Het ministerie zegt hierop dat ze zich juist richten op de ‘kanalisatie’, wat betekent dat de nadruk ligt op mensen uit de illegale gokmarkt te trekken naar de legale industrie. Wel houden ze de inzet van bekende Nederlanders in reclames om jongeren te trekken ‘in de gaten’. Vanaf 1 oktober (wanneer de nieuwe wet ingaat) zullen mensen als Kim Feenstra, Hans Klok en Dick Advocaat in verschillende Totoreclames zichtbaar zijn. En afspraken over hoeveel reclames er gemaakt mogen worden, zijn er niet. Dit tot grote ergernis van verschillende Kamerleden. Zij roepen het ministerie op om in te grijpen, zeker als ten gevolgen hiervan jongeren accounts hebben aangemaakt op deze goksites. Het ministerie rekent erop dat de gokindustrie zich zelf met de regels bezig houdt, maar tot nog toe komt daar weinig van terecht.

Nog meer reclame
De reclamecode die nu beschikbaar is, is volgens de Consumentenbond ‘veel te slap’. Ook verschillende ambtenaren van het ministerie zijn niet enthousiast. De (gok)sector heeft een eigen verantwoordelijkheid waarbij ze zelfregulering zouden toepassen. Dus zich richten op het ‘matig’ gebruik van reclames, maar dit hebben ze niet waargemaakt. Dit betekent dat er weinig grenzen zijn aan het aantal reclames. Het doel van de overheid was om 80 procent van de illegale gokkers naar het legale aanbod te krijgen en dat doel is met 92 procent ruim gehaald. Nu willen gokbedrijven dat het doel wordt bijgesteld naar 95 procent. Ze denken dat dit nodig is om ‘kwetsbare groepen te beschermen’. Bij deze nieuwe doelstelling moeten de bedrijven zichtbaar blijven, dus meer ruimte voor reclame.

Verslavingszorg weggewuifd
Bij al deze onderhandelingen zijn de verslavingsdeskundigen nog amper aan het woord geweest. In februari vorig jaar is er een overleg geweest waarin verslavingsdeskundigen waarschuwden. Ze riepen op om de reclames te verbieden, omdat er steeds meer problemen met gokverslaving komen. Ze wilden een reclameverbod ook voor de fysieke bedrijven als Holland Casino. Volgens de experts werden de reclames steeds ‘agressiever’. Vroeger was het ‘Een avondje uit’, nu adverteren ze met ‘Versla je vrienden’ en ‘Leef spannend’. Holland Casino verzette zich tegen dit verbod en noemde het desastreus voor hun bedrijf. Ze gaan ervan uit dat ze hun ‘maatschappelijke opdracht’ mogen uitvoeren binnen de regels van de afgelopen decennia en stelden dat ze financieel in de problemen zouden komen als ze een reclameverbod krijgen en hun hele businessmodel zouden moeten herzien. Holand Casino is een bedrijf waarvan de Staat de volledige aandeelhouder is.

Hun verzet heeft succes. Reclames maken is voor online gokbedrijven grotendeels verboden. Voor Holland Casino geldt dit niet, omdat (volgens ambtenaars van het ministerie) ‘het verbieden van deze reclames het businessmodel van landgebonden aanbieders in gevaar kan brengen’.