Een keuze is een besluit om uit verschillende mogelijkheden er één te nemen. Veel mensen in herstel vinden het maken van keuzes lastig. Soms stellen ze het maken van keuzes uit of ze kiezen helemaal niet. Veel mensen twijfelen achteraf of ze wel de juiste keuzes hebben gemaakt. En sommigen maken consequent hun hele leven lang de verkeerde keuzes.

Ons leven lijkt uit keuzes te bestaan. Kleine keuzes als: welke jas ga ik deze winter kopen? Welk koekje neem ik bij de thee en naar welke film ga ik? Maar er moeten ook keuzes gemaakt worden die bepalend kunnen zijn voor de rest van je leven. Denk maar aan een beroepskeuze en de keuze van een partner. Aan het maken van keuzes kunnen grote gevolgen verbonden zijn, zoals bij het kopen van een huis. 
 
Het leven als doe-het-zelf-project  
Tegenwoordig hebben we veel meer keuzevrijheid dan vroeger. Niet voor niets leven we anno 2014 in wat we noemen de meerkeuzemaatschappij. In het verleden hadden we als individu niet zo gek veel te kiezen. Alle mogelijke keuzes lagen bij de geboorte al min of meer vast. Als je uit een arm gezin kwam, kon je nog zo graag arts of advocaat willen worden, de kans dat je daar ook de mogelijkheid toe kreeg, was bijna nihil. Ook een schoolkeuze behoorde niet tot de mogelijkheden. Zelfs  je partnerkeuze was beperkt. De kans dat je toekomstige man of vrouw uit dezelfde streek kwam en tot dezelfde sociale en economische  klasse behoorde was bijzonder groot. Daarnaast diende die toekomstige partner ook nog hetzelfde geloof aan te hangen. Je had zelfs geen enkele keuze over het wel of geen kinderen krijgen en ook niet over hoeveel kinderen je wilde. In de huidige tijd kunnen we veel meer onze eigen levensloop uitstippelen. Dat wordt zelfs van ons verwacht. Beroepskeuze, gezinsvorming, eigen huis of huren, levensovertuiging. Zelfs over hoe je dood gaat en wat er daarna met je gebeurt kun je zelf bepalen. Maar ook daar moeten keuzes over gemaakt worden. Het leven is meer en meer een doe-het-zelf-project geworden.  

Bewuste en onbewuste keuzes 
De Nederlandse hoogleraar Ap Dijksterhuis is wereldberoemd om zijn onderzoek naar onbewust keuzes maken. Hij stelt dat onbewust keuzes maken (met je gevoel) altijd beter is dan bewuste keuzes maken (met je ratio). De kern van Dijksterhuis' theorie is dat ons bewustzijn een beperkte capaciteit heeft en zich daarom richt op een paar kenmerken die misschien niet de belangrijkste zijn. De capaciteit van het onbewuste is zo'n 200.000 keer groter. Hoe meer factoren je moet overwegen, hoe meer baat je dus hebt bij onbewust nadenken. Er zijn ook veel tegenstanders van Dijksterhuis’ stellingen. Zo menen andere onderzoekers dat zomaar op je onbewuste afgaan onbevredigend en zelfs gevaarlijk kan zijn.  Misschien ligt de waarheid wel in het midden en is een verstandig besluit altijd een combinatie van voelen en denken.  

Verslaving en keuzes 
Verslaving is natuurlijk geen keuze, laten we dat voorop stellen. Het kiezen om een drankje te nemen en/of om te gebruiken, gebeurt feitelijk alleen maar in het hele prille begin. Bovendien verandert het brein onder invloed van alcohol of ander middel. En dan is er al helemaal geen sprake meer van vrije keuze. Goed kiezen tijdens herstel is echter natuurlijk van levensbelang. De keuze tussen wel of niet gebruiken, hoef je gelukkig niet te maken. Als je de optie gebruiken uitschakelt, vervalt die keuzeoptie. Dat houdt natuurlijk niet in dat je in herstel niet voor moeilijke keuzes komt te staan. Kies - voor welke keuze je ook komt te staan - altijd datgene wat het beste is voor jou en voor je herstel. Vraag je zelf continu (zeker in het begin) af wat je nu daadwerkelijk nodig hebt. Dat maakt het mogelijk om (gezonde) keuzes te leren maken.  

Tips bij het maken van keuzes: 

  1. Bedenk dat een keuze meestal niet definitief is. Dat lijkt zo, maar is meestal niet het geval 

  1. Wees je bewust van de kracht van emoties en de kunst om jezelf voor de gek te houden 

  1. Krijg inzicht in je twijfels. Waarom wil je het ene zo graag? Waarom kun je niet kiezen? 

  1. Maak een lijstje met pro’s en contra’s. Geef ieder argument een cijfer; het belangrijkste argument een hoger cijfer dan een iets minder belangrijk 

  1. Neem het advies van anderen serieus 

  1. Bedenk bij jezelf dat je foute keuzes mág maken  

  1. Als je veel nadenkt en nog eens nadenkt, wordt je besluit echt niet beter. Stop het getwijfel  en hak de knoop door. En mocht je erachter komen dat je toch niet zo’n handige keuze hebt gemaakt, dan is er geen man overboord. Je weet gewoon een beetje beter wat je wél wilt! 

  1. Wees alert op keuzes die om ‘verlies of winst’ lijken te draaien; vraag je af of je gemotiveerd wordt door de angst om iets kwijt te raken. Een besluit vanuit angst zal vroeg of later tegen je keren en heeft nooit de oplossing. Een besluit vanuit passie zal je energie en geluk brengen, als je je angsten los durft te laten 

  1. Heb je eenmaal een besluit genomen, stop dan met piekeren en geniet van je besluit  

  1. Kom je er niet uit? Slaap er een nachtje over. Veel keuzes die we maken worden door ons onbewuste brein gemaakt (zie bewuste en onbewuste keuzes)  

Reageer reacties (0)
LEES MEER...
NAAR BOVEN