Weg met de eenzame zuipkerst

Tekst Lotje Donkers
Fotografie Leon van den Broek

Dit interview verscheen in december 2011 in Lef Magazine

Hoe lang ben je in herstel?
‘Nu ruim anderhalf jaar, bijna twee. Mijn verslaving liep compleet uit de hand toen ik met pensioen ging op mijn tweeënzestigste. Ik ben altijd directeur van een basisschool geweest en vond dat heerlijk werk. De eerste drie maanden van mijn pensioen was het nog erg leuk, maar daarna sloeg de verveling toe en escaleerde mijn drankgebruik. Ik was altijd al een hele stevige drinker, maar na mijn pensioen werd het van kwaad tot erger.’

En toen kwam de eerste kerst in herstel. Betekenen de feestdagen veel voor je?
‘De feestdagen staan bij ons in het teken van familie. Iedereen bij elkaar; onze kinderen, de kleinkinderen en vrienden. Mijn vrouw Henny en ik zijn al vijfentwintig jaar getrouwd en we hebben beiden kinderen uit een eerder huwelijk. Ik heb drie meiden en Henny heeft  twee dochters. Met onze zes kleinkinderen – drie meisjes en drie jongens – is het een drukke boel op eerste kerstdag. Vrienden en familie komen allemaal langs en samen drinken we koffie en een drankje. Al is die van mij voortaan alcoholvrij.’

Hoe was kerst toen je nog actief verslaafd was?
‘Dat bereikte twee jaar geleden zijn absolute dieptepunt. Wat drie jaar geleden nog een ‘gezellig’ drankfestijn was, werd in 2009 een eenzame zuipkerstmis. De kerstdagen voor 2009 dronk ik ook bovengemiddeld. Voornamelijk stiekem natuurlijk. Ik zie dat nu zelf heel goed als ik foto’s bekijk van de kerstdagen. Door alcohol kreeg ik juist een heel gespannen gezicht. Henny zag altijd al na één glas hoe laat het was. Dat gespannene vond ik altijd het ergst, want ik ben altijd een vrij ijdel persoon geweest. Maar dat houd je natuurlijk niet lang vol als je zoveel drinkt, het tekent je gezicht.’

‘Mijn drankgebruik was zo erg dat de kinderen niet meer wilden komen met Kerstmis’

Hoe verliep die eenzame zuipkerst?
‘Mijn drankgebruik was tegen de feestdagen aan zo verergerd dat de kinderen niet meer wilden komen tijdens kerst. Van Kerstmis zelf herinner ik mij helemaal niets meer, alleen dat ik eenzaam in een onversierd huis zat terwijl ik zoveel mogelijk dronk als ik kon. Na die bewuste kerst vertrok Henny naar haar oudste dochter. Ze wilde niet ook nog zo’n zelfde oud en nieuw meemaken. Tijdens oud en nieuw zat ik alleen thuis en Henny had gelijk, want het verliep exact hetzelfde als de kerstdagen. Maar nu was ik alleen en kon ik nog meer drinken omdat niemand me tegenhield.’

Was dat de eerste keer dat je vrouw vertrok?
‘In september voor die bewuste kerst is ze ook al eens vertrokken. Een week bleef ze toen weg. De eerste avond dat ze weg was, belandde ik in het ziekenhuis. Onder invloed reed ik met de auto naar de chinees om eten te halen. Buiten struikelde ik over een tegel en klapte ik tegen de grond. Ik was helemaal weg. De ambulance is er blijkbaar snel bij geweest. Evenals de politie toen bleek dat ik zwaar onder invloed auto had gereden. Ik weet er niets meer van; ik was bewusteloos. In het ziekenhuis, toen ik weer bij kwam, kwamen de kinderen op bezoek. Alleen Henny bleef weg. Eenmaal thuis zorgden mijn dochters om en om voor me. Zij hadden door dat ik niet nuchter kon blijven en besloten weg te blijven met de feestdagen. Maar Henny kwam uiteindelijk wel terug.’

Hoe verliep de periode na de feestdagen?
‘Na oud en nieuw kwam Henny terug. Helaas niet voor lange tijd, omdat ik juist steeds meer dronk. Toen was het voor mij vrij spel. Ik had alleen mijn fiets nog en zodra ik opstond, ging ik naar de drankwinkel. Zo kwam ik mijn dagen door. Ik zag helemaal niemand meer. Ik was samen met mijn grote ‘vriend’ alcohol. Ik kocht de meest goedkope wijn, zodat ik grote hoeveelheden kon drinken. Vrienden hebben me weleens knock out in de tuin gevonden, maar ik ging gewoon door. Alhoewel er ook heldere momenten waren. Ik wist dat er iets moest gebeuren.’

Wat deed je tijdens die heldere momenten?
‘Ik zocht op internet naar verslavingsklinieken. Vooral de meest luxe kliniek die ik kon vinden leek me wel wat. Mijn oudste dochter kreeg in de gaten dat ik informatie opzocht en sprong bij. Binnen een week zat in de kliniek, niet de luxe kliniek die ik uit had gezocht uiteraard.’

Was die keuze helemaal vrijwillig?
‘De keuze was vrijwillig, al heb ik nog even geprobeerd de opname vooruit te schuiven. Het was carnaval en ook al vind ik er geen bal aan; het was voor mij wel de uitgelezen tijd van het jaar om ongelimiteerd te kunnen drinken. Tijdens carnaval vallen dronken mensen immers niet zoveel op. Gelukkig trapte mijn dochter daar niet in en bracht me zonder pardon op de afgesproken datum samen met Henny naar de kliniek. Ik ging de detox in, zij de carnaval. Ik heb achteraf geen seconde spijt gehad. Sinds mijn opname gaat het heel goed met me. Het was een schot in de roos en sinds februari 2010 ben ik clean.’

‘Ik heb meer respect voor mijzelf en daardoor waardeer ik de gezellige momenten ook veel meer dan voorheen’

Zag je op tegen de eerste alcoholvrije feestdagen?
‘Helemaal niet zelfs. Ik nam het zoals het kwam, alleen dan zonder alcohol. Gelukkig drinkt onze omgeving ook niet zoveel. Iedereen mag van mij gewoon een drankje drinken, daar heb ik helemaal geen problemen mee. Ik zou er wel problemen mee hebben als mensen echt dronken zouden worden, maar dan zou ik zelf gewoon vertrekken. Ook tijdens oud en nieuw vind ik het niet erg als mensen een glaasje champagne pakken. Ik dronk zelf vooral tijdens oud en nieuw heel erg flink. Ik was altijd wel degene die het meest gedronken had. Nu was het uit mijn hoofd, uit mijn systeem en had ik er geen behoefte aan. Ik weet dat als ik één slok pak, ik verkocht ben. Ik hoef niet meer te vechten; ik heb mijn keuze gemaakt.’ 

Houd je omgeving wel rekening met hun drankgebruik als je er bij bent?
‘Ik merk het wel goed aan een bevriend stel van ons. Met hen vieren wij altijd oud en Nieuw en ze zijn nu een stuk voorzichtiger met drinken dan voorheen. Ik vind het juist vervelend wanneer mensen er zoveel rekening mee houden; het is mijn probleem, niet dat van hen.’

Hoe verliepen die eerste feestdagen in herstel?
‘We hebben een enorme kerstboom gekocht met alles erop en eraan. Dat was voor ons erg belangrijk; een gezellig huis en een gezellige kerst. Mijn oudste dochter had een brunch klaargemaakt op eerste kerstdag. Heerlijk; niet opgedoft en lekker simpel. Ook tweede kerstdag vierden we rustig, op ons eigen gemak bij de oudste dochter van Hennie. Het enige probleem was het eten. Ze had kaasfondue gekocht en daar zat witte wijn in. Daar had ze niet over nagedacht. Er zit bijna altijd witte wijn in kaasfondues, zo bleek later. Henny en ik hebben de dag voor Kerst stad en land afgezocht om alcoholvrije kaasfondue te vinden. Zonder resultaat. Uiteindelijk hebben we dat zelf gemaakt en stonden er twee schalen op tafel. Het grappige is dat de alcoholvrije een stuk beter in de smaak viel en die met witte wijn bleef staan. Ook oud en nieuw ging goed. We hebben heerlijk thuis tv gekeken, gekletst en hapjes gegeten met wat vrienden; niets geks.’

Wat is het grootste verschil tussen de feestdagen nu je in herstel bent en toen je nog actief verslaafd was?
‘Mijn hoofd is vrij om bezig te zijn met de dingen die er toe doen; met de mensen van wie ik houd. Dat kwam, toen ik nog actief verslaafd was, altijd op de tweede plaats. Op de eerste plaats stond altijd de alcohol en het doel om te zorgen dat de feestdagen in een roes voorbij gingen. Nu heb ik meer aandacht voor anderen en merk ik dat ik die aandacht ook terug krijg. Ik heb meer respect voor mijzelf en daardoor waardeer ik de gezellige momenten ook veel meer dan voorheen.’

Hoe wordt de tweede keer kerst in herstel? Zin in?
‘Misschien gaan Henny en ik wel samen naar Lanzarote tijdens de feestdagen; je weet maar nooit. Misschien blijven we gewoon lekker thuis. Ik vind het leuk om niet te plannen. Het wordt hoe dan ook een alcoholvrije kerst, waar ik ook ben.’