Deze problemen kunnen zowel een oorzaak als gevolg zijn van het verlies van een stabiele woonomgeving. Huidige maatregelen zoals bestraffing brengen vaak meer schade toe en bieden geen duurzame oplossing, daarom hanteert België het ‘Housing First’ model.

Housing First
Het 'Housing First'-concept is ontstaan in New York en biedt een vernieuwende aanpak voor dakloosheid. Het principe stelt dat er eerst een woning moet worden geregeld, gevolgd door begeleiding op maat. Dit model beschouwt huisvesting als de basisvoorwaarde voor herstel van mentale en verslavingsproblemen bij mensen die dak- en thuisloos zijn,
De Vlaams minister van Wonen Melissa Depraetere benadrukt in de beleidsnota Wonen 2024-2029 het belang van deze aanpak: 'Door mensen eerst een dak boven het hoofd te bieden en hen daarna te begeleiden, kunnen zij hun leven opnieuw opbouwen. Zo verkleinen we sterk de kans op terugval,'aldus de minister.

'Positieve evolutie'
Een Antwerps initiatief genaamd 'Kadans Wonen', combineert woon- en zorgbegeleiding voor dak- en thuislozen met complexe problemen zoals verslaving en mentale kwetsbaarheden. Het programma omvat zestig woonunits en een zorghostel en biedt intensieve begeleiding door een multidisciplinair team.
Onderzoek toont aan dat deze aanpak niet alleen leidt tot een verbeterde levenskwaliteit, maar ook tot meer stabiliteit en minder overlast. Daarnaast is er sprake van ‘positieve evolutie’ bij bewoners, zoals regelmatige opvolging, toegang tot behandeling, en een groeiende motivatie om middelengebruik te verminderen of te stoppen.
Voor mensen met een lange geschiedenis van zorgvermijding of middelengebruik is het behoud van hun woning vaak al een grote stap vooruit. Anderen maken dankzij deze aanpak vooruitgang in maatschappelijke integratie.
Een huisvestings gerichte aanpak zoals 'Housing First' onderstreept dat stabiele huisvesting een essentiële voorwaarde is om de vicieuze cirkel van dak- en thuisloosheid en verslaving te doorbreken. Dit model biedt hoop en perspectief, zelfs voor mensen met zeer complexe problematieken.