Stephan (45) en Kelly (33) Roelofs zijn al twaalf een koppel. Ze hebben alles met elkaar meegemaakt. Samen verslaafd, in een verslavingskliniek gezeten, samen in herstel en ze werken beiden in de verslavingspreventie. Nu strijden ze om de opinie over verslaving te veranderen. Door voorlichtingen te geven op scholen en bij bedrijven, want een verslaafde werknemer mag nooit ‘zomaar’ ontslagen worden. Daarnaast organiseren zij 4jeherstel weekenden omdat het vele verslaafden is gelukt hun ziekte  te overwinnen.

Samen zitten ze op de bank. Aan niks is te zien dat ze van ver zijn gekomen en vele jaren verslaafd zijn geweest. Ze roeren rustig in hun kopje koffie. Stephan is de rustige van de twee en overdenkt zijn woorden zorgvuldig. Zijn stemgeluid doet denken aan dat van Nederlands grootste voetballer Johan Cruijff. Zijn vrouw Kelly is extroverter en spreekt haar zinnen met een vrolijke energieke toon uit. Als er gevraagd wordt wat er zo mooi is aan het evenement 4jeherstel, dat zij in opdracht van verslavingskliniek SolutionS hebben georganiseerd, begint Stephan helemaal te glunderen: ‘4jeherstel is echt mijn kindje, het is prachtig dat ik daar zo bij betrokken mag zijn en dat ik het mag mee-organiseren. Het is heel belangrijk dat herstel gevierd wordt. Verslaving is een ziekte en als dat de vrije loop krijgt is dat voor je gehele gezin destructief. Als je daarvan vrijgekomen bent is het alle reden tot feest. Het 4jeherstel-evenement wordt tweemaal per jaar georganiseerd. In dat feestweekend komen verslaafden in herstel en hun familieleden samen om mee te doen aan activiteiten als meditatie, yoga, stressregulatie, familie-meetings en meetings voor koppels.’ Op het oog lijkt de focus van die activiteiten niet op herstel te liggen, maar Stephan denkt daar anders over. ‘Alles is herstelgericht. De kerngedachte is samenzijn en verbinding. De activiteiten gaan over de dankbaarheid die wij samen met de anderen voelen dat we de ziekte tot stilstaan hebben gebracht en in herstel zijn.’

Voorkom dat verslavingszorg nodig is
Het vieren van herstel zorgt ervoor dat herstellende een boost krijgen, maar het is nog beter om in te grijpen voordat iemand in herstel moet. Onder het motto voorkomen is beter dan genezen is door de SolutionS Group de Stichting  Be-Aware opgericht. De stichting geeft voorlichting op het voortgezet onderwijs aan kinderen in de leeftijdscategorie 12 tot en met 15 jaar. Kelly Roelofs staat drie keer in de week voor de klas om de voorlichtingen te geven. De doelstelling daarbij is kennis van verslavingen over te brengen en jongeren weerbaar te maken, waarbij er niet alleen gepraat wordt met de leerlingen, maar waar de jongeren ook bewust worden gemaakt wat een verslaving inhoudt, want veel leerlingen  associëren dat begrip nu nog met zwervers, alcohol en drugs: ‘Veel kinderen denken dat een verslaafd iemand een persoon is die onder een brug leeft en geen huis heeft. Ze denken vaak dat verslaafd zijn een soort keuze is. Wij proberen het bewustzijn te creëren dat iedereen verslaafd kan raken. Wij leren hoe jongeren hun emoties en problemen kunnen uiten zonder verslavende middelen.  Veel leerlingen staan er niet bij stil dat er veel signalen zijn om een verslaving vroegtijdig te traceren.
Ik stel tijdens de lessen altijd de vraag: Stel je voor dat ik jullie telefoons nu afpak en drie dagen houd, hoe zouden jullie je dan voelen? De reactie is vaak dat ze dat niet zouden kunnen, dan leg ik ze uit dat het voor een verslaafde precies hetzelfde werkt. Verslaafd gedrag is veel breder dan ze denken. Een scholier die de hele dag op zijn mobieltje zit en daardoor vervolgens zijn school niet haalt kan ook verslaafd zijn aan zijn telefoon’, zegt Kelly. Op veel middelbare scholen is Kelly niet de enige die voor de klas staat om over verslavingen te praten. Er zijn veel instanties die het onderwerp bespreekbaar maken, maar Kelly is ervan overtuigd dat de aanpak van Be-Aware anders is dan de voorlichtingen van andere instanties. ‘Wat ons onderscheidt is dat we de leerlingen heel erg betrekken bij het gesprek, door ze vragen te stellen en vragen te laten stellen aan mij. Daarnaast zullen wij nooit zeggen dat bepaalde dingen niet mogen. We staan niet met het vingertje te wijzen om te zeggen dat alcohol slecht is. We maken ze wel bewust van de gevaren en leggen uit dat het een ziekte is en bieden handvatten aan om een verslaving vroegtijdig te kunnen traceren. Wij kunnen niet voorkomen dat pubers nieuwsgierig worden en gaan drinken of blowen. Wij kunnen alleen bewustzijn creëren zodat ze voelsprieten ontwikkelen die controleverlies herkennen.’

Ieder bedrijf dient beleid te hebben tegen verslavingen
Kelly’s man Stephan is ook betrokken bij de activiteiten van Be-Aware. Hij heeft een adviserende functie en fondsenwerver. Naast die activiteiten heeft hij ook een eigen bedrijf op poten gezet: Be-Responsible. De organisatie helpt werkgevers met verslavingsproblematiek op de werkvloer. Dit uit zich in het formuleren van beleid, vroegsignalering en het helpen van werknemers met problematiek.
Volgens Stephan begrijpen veel werkgevers de ziekte niet en worden er daardoor onterecht mensen ontslagen. ‘We nodigen bedrijven uit om op gesprek te komen. Dan beginnen we met het uitleggen wat een verslaving is, hoe het zich ontwikkeld en wat voor hulp er aan de verslaafde werknemer geboden kan worden.
Na die informatie geven we tips in de vorm van spelregels. Regels zijn hard nodig, zodat werkgevers en werknemers maatstaven hebben, hoe er het beste met de ziekte verslaving omgegaan kan worden. Voorbeelden van regels zijn: Niet drinken op het werk en geen porno kijken op kantoor. Het tweede advies die wij geven is: zorg ervoor dat er regels zijn als werknemers verslaafd raken.’
Veel bedrijven staan open om met Stephan in gesprek te gaan. Ondanks dat veel bedrijven als doel hebben zoveel mogelijk winst te maken is alleen financieel denken geen optie. Dat is zelfs tegen de wet. ‘Juridisch en economisch is het heel belangrijk voor bedrijven dat er goede regels zijn omtrent verslavingen. De werkgever heeft een zorgplicht en artikel 11 van de Arbowet spreekt over de plicht die een werknemer heeft: zorgdragen voor gezondheid en veiligheid van zichzelf en anderen om hem heen. Een verslaafde is niet verantwoordelijk voor zijn ziekte maar wel voor zijn herstel. Verslaving is medisch en juridisch een ziekte. Dit houdt in dat een werknemer niet zomaar vanwege een verslaving kan worden ontslagen maar wel op zijn verplichting tot herstel kan worden gewezen. Natuurlijk valt de meeste winst te halen bij vroeg signalering. Hoe eerder een probleem zichtbaar is hoe korter de weg naar herstel. Voor mij persoonlijk is elk mens dat door vroegsignalering of kennisoverdracht tot herstel komt een hoofdprijs. Als een werkgever zich niet aan die zorgplicht en de opgestelde regels dan zou iemand ontslaan, die verslaafd is, tegen de wet zijn en kan dat de werkgever veel geld kosten.’

Helpen uit dankbaarheid
Kelly en Stephan werken bij de organisaties. Zij proberen op die manier de taboes over verslavingen de kop in te drukken, zodat er beter begrepen wordt wat de ziekte verslaving inhoudt. Een groot deel van hun leven staat in het teken van verslaving en het herstel daarvan. Kelly en Stephan zijn blij dat ze iets kunnen terugdoen voor de verslavingszorg, die ze zelf jaren geleden zo hard nodig hadden. ‘We zijn in de verslavingszorg gaan werken om een reden: Dankbaarheid. De dingen die wij nu doen en dat we gezond zijn is zo belangrijk. Wij zijn erachter gekomen dat het leven anders kan zijn, dan een leven als verslaafde. Dat willen wij andere ook meegeven. Daarin willen wij ons steentje bijdragen, zegt Kelly.Ver in de toekomst kijken doen Kelly en Stephan niet. Ze genieten van hun drie zonen en dat ze verslaafden in herstel mogen helpen. Stephan is ervan overtuigd dat het verleden hun gevormd heeft tot de personen die ze nu zijn. ‘We blijven niet hangen in het verleden, maar we trekken er veel lering uit. Een toekomstvisie hebben we  niet echt. Nu is onze missie het gebrek aan kennis over verslavingen te doorbreken, wat we vandaag doen telt, de toekomst dat zien we wel.’