Slechte hulp voor mensen met zwakbegaafdheid en verslaving

Ze zijn zowel in de verslavingszorg als in de gehandicaptenzorg niet op hun plek, concludeert Kiewik in het proefschrift dat ze volgende maand verdedigt op de Radboud Universiteit. Volgens het SCP hebben ongeveer 2,3 miljoen Nederlanders een IQ tussen 50 en 85 (hierbij valt de groep met een IQ tussen de 50 en 70 onder verstandelijk beperkte en de groep met een IQ tussen de 70 en 85 onder zwakbegaafdheid). Komt daar een verslaving aan alcohol of drugs bij, dan leidt dat volgens Kiewik vaak tot problemen. ‘Laatst bleek nog dat 40 procent van alle gedetineerden een licht verstandelijke beperking heeft. Een groot deel daarvan zit daar voor gedrag dat voortkomt uit een verslaving. Stelen of dealen, bijvoorbeeld.’

Cognitieve gedragstherapie
Kiewik en collega’s ontwikkelden een aangepaste versie van cognitieve gedragstherapie, die bij een kleine groep proefpersonen goede resultaten gaf. ‘Maar dat was slechts een opzet. Dit moet grootschaliger onderzocht.’ Tot het zover is kunnen mensen met zwakbegaafdheid en een verslaving dus nergens goed terecht. ‘Zo weten hulpverleners in de verslavingszorg vaak niet hoe ze met een verstandelijke beperking moeten omgaan. Als ze die al bij iemand herkennen, want zo opvallend is dat niet.’

In de gehandicaptenzorg weten ze volgens Kiewik juist weer niet hoe ze met verslavingen moeten omgaan. ‘Patiënten krijgen te horen dat ze gewoon moeten stoppen, bijvoorbeeld. Er zit dan een moreel oordeel achter. Maar zo werkt een verslaving niet.’

Vatbaarder
Het lijkt bovendien dat mensen met zwakbegaafdheid vatbaarder zijn voor verslaving. Uit eerder onderzoek blijkt dat zij meer dan twee keer zo vaak roken en drie keer zo vaak cannabis gebruiken als mensen met een hoger IQ. Uit praktijkvoorbeelden blijkt dat mensen met een IQ tussen de 50 en 70 vaak alcohol gebruiken. Mensen met een IQ tussen de 70 en 85 neigen eerder naar andere stimulerende middelen als cocaïne en xtc. 

28/12/2018