In 2013 werd duidelijk dat het testen van heroïnevaccins op ratten een positieve uitwerking had. Dokter George Koob, directeur van de National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA) zegt in Time Magazine: ‘Je kan een gevaccineerde rat 10 keer een dosis heroïne en nog steeds heeft de heroïne dan geen effect op het rattenbrein. Het is ongelooflijk.’ Het ontworpen heroïnevaccin werkt als een soort spons in de bloedsomloop. Die ‘spons’ zuigt de ingenomen drugs op en werkt als een soort blokkade zodat de drugs het brein niet kan bereiken. Andere ontworpen verslavingsvaccins blokkeren receptoren in de hersenen zodat als de drug het brein bereikt, de werking verloren gaat.

De onderzoekers hopen op financiële ondersteuning van de Food and Drug Administration zodat ze kunnen testen op mensen, maar die lijkt vooralsnog uit te blijven. Dat komt omdat veel mensen verslaving nog steeds zien als falen en niet iets dat genezen of voorkomen kan worden. Het instituut heeft wel ondersteuning van de National Institute of Drug Abuse (27,1 miljoen dollar), maar dat is te weinig om daadwerkelijk te starten met onderzoek op mensen.

Er zijn ook negatieve geluiden als het om verslavingsvaccins gaat. Sommige deskundigen denken dat een vaccin te smal gedacht is, omdat een verslaving ook psychisch is. Een vaccin zou maar een deel van het probleem tackelen. Dokter Andrew Kolodny van de Amerikaanse verslavingskliniek Phoenix House begrijpt de sceptici maar is toch positief: ‘We hebben de verwachting dat voor ieder medisch probleem, een perfecte pil de oplossing kan bieden. Maar ik denk dat vaccins een enorme potentieel zijn voor behandelingen in de toekomst.’

* De term vaccin wordt normaal gesproken alleen gebruikt ter genezing of voorkoming van infectieziektes. In dit specifieke geval gaat het niet om infecties maar om verslavingen.