Rolmodel

Toen ik las over haar dood, was ze al begraven. Sylvia Kristel. Ik sprak erover met een vriendin. Die haalde onverschillig haar schouders op. Ze vond het geen goed actrice en wist – met lichte triomf in haar stem – te vertellen, dat de kranten dat ook hadden geschreven: mooi, maar geen goed actrice. Mooi? Sylvia Kristel was prachtig. Zoals ze met dat korte haar in die wereldberoemde rotanstoel zit! Geen grotere schoonheid dan Sylvia Kristel, vooral in die rol van Emmanuelle. De softe seksfilm waarin ze glorieerde trok 350 miljoen mensen naar de bioscoop, onder wie – voor het eerst in de geschiedenis van de erotische cinema – ook vrouwen. Stel je voor dat honderden miljoenen mensen je naakt hebben gezien. Wat doet dat met een mens? Niet veel goeds kennelijk, want Sylvia’s leven liep vervolgens niet over rozen.

Dat deed het overigens ook al niet voordat ze een ster werd. Een alcoholische vader en jaren op kostschool hadden hun destructieve werk al gedaan voordat ze door Hugo Claus werd aangespoord om voor de camera uit de kleren te gaan. Een paar jaar waren ze samen. Er bestaat een even schitterende als onheilsspellende foto waarop ze samen op bed liggen. Zij naakt en zwanger van hem. Hij volledig gekleed met zijn schoenen nog aan. Die foto lijkt een voorafkondiging van het onevenwichtige leven dat haar verder nog te wachten stond. Voor haar was het megasucces geen genoegdoening maar een springplank naar een hoop ellende, in de vorm van verslavingen aan drank, drugs en foute mannen. In interviews leek ze altijd aan het bijkomen van een scheiding, detox, faillissement, kanker, de dood van een geliefde ... ‘Trieste hel,’ kopte de Privé in de week na haar overlijden. Benieuwd wat ze daar zelf op geantwoord zou hebben. Want als er iemand was die op weergaloze wijze de, al dan niet over zichzelf afgeroepen, rampspoed waardig wist te dragen dan was het Sylvia Kristel wel. Dat deed ze met stijl en zelfspot. Met overacted understatement.

Misschien boterde het daarom wel niet tussen haar en de Nederlandse pers. Ze was ongrijpbaar. En daar houden wij niet van. Onze sterren moeten beschikbaar zijn en lekker gewoon blijven. En Sylvia was allesbehalve gewoon. Ze acteerde in seksfilms, vond zichzelf ongeschikt als moeder en vluchtte in drank en drugs. Daar maak je als vrouw geen vrienden mee. Ongewoon was ook een interview met haar in De Wereld Draait Door, naar aanleiding van de in 2007 verschenen biografie Naakt, waarin ze ruiterlijk toegaf onthutst te zijn door het lichamelijk verval. Ze deed niet aan botox of plastische chirurgie, maar onderging 35 bestralingen en accepteerde wat ons vroeger of later allemaal overkomt: aftakelen. Die stijlvolle buiging voor het onvermijdelijke, nam haar voor me in. Sylvia Kristel had de zeldzame moed om onderuit te gaan. Misschien geen groot actrice, maar zeer overtuigend als vrouw die ondanks schade en schande overeind is blijven staan.